Ilja Leonard Pfeijffer draait in Genua een sliert spaghetti al ragù rond zijn vork en weet dat die spaghetti smaakt zoals het altijd heeft gesmaakt.
Oek de Jong staat ergens in Umbria in verwondering voor een metershoog beschilderd houten kruis en beseft dat “zo’n ding” gemaakt is zoals het altijd is gemaakt.
Gerrit Komrij bloemleest een gedicht van Heiman Dullaert en schrijft in Komrij’s Canon: “In de eerste eeuwen van de poëzie deed originaliteit er niet zo toe.” Voor zijn gedicht ‘Een korenwanner aan de winden’ speelde Dullaert leentjebuur bij zijn Franse voorganger Joachim Du Bellay. “Hij pikte iets bekends en maakte er een nieuw arrangement van.”
Dullaert wist als geen ander hoe dat moest, want Dullaert was ook schilder, en waar keren steeds weer dezelfde bijbelse en mythologische taferelen nu vaker terug dan in de beeldende kunst? “De uitwerking telde, niet de inval”, vat Komrij het werk van kunstenaars samen die juist in het herkauwen van bekende thema’s lieten zien wat voor uitmuntende schilders ze waren.
Van die eeuwige piëta’s, kruisafnames en kruisigingen bijvoorbeeld. ‘’Het is een type”, merkt Oek de Jong in De wonderen van de heilbot op over al die kruisvormige schilderijen die in Umbria op zijn pad komen. “Geen eigen inbreng dus voor de schilder. Gewoon zo’n ding maken zoals het altijd is gedaan.”
Maar dan wel “zodat het leeft, omdat jij het hebt gedaan en er toch iets van jezelf in hebt gelegd”, schrijft hij over de Kruisigingen. “Want ze zijn allemaal weer anders, ook al ontlenen ze allemaal hun kracht aan hetzelfde oerbeeld.”
Net als bij het gedicht is het de uitwerking die telt, niet de inval, en natuurlijk geldt dat net zo goed voor de spaghetti al ragù die Ilja Leonard Pfeijffer in Genua rond zijn vork draait. ‘’Creativiteit van de kok wordt niet gewaardeerd”, schrijft hij in La Superba. ”De kok moet een vakman zijn, zoals een schoenlapper, geen kunstenaar.”
Evenals de dichter en de schilder kan de kok er wel zijn eigen draai aan geven. Over die spaghetti al ragù heeft elke regio, stad of wijk zijn eigen ideeën, en diezelfde spaghetti draagt dan zelfs verschillende namen, schrijft Pfeijffer. “Maar iedereen is het erover eens dat het zo moet smaken zoals het altijd heeft gesmaakt.”
Dichten, schilderen, spaghetti koken, je doet het zoals het hoort. Of zoals de Italianen het zeggen: Come si deve.
