Ontspoord

Het zou best eens om 8.28 uur kunnen zijn geweest dat ik de volgende zinnen las: "When I saw the train down there helpless on its side like an old worm knocked off a plant, I began to laugh. But I held on to the fence very hard when the people started to climb out the windows bleeding."

Op dat tijdstip botsten vanochtend bij het Belgische Halle twee treinen op elkaar. Misschien las ik toen ook wel een andere zin. Maar in ieder geval wel zinnen uit het verhaal You are not I van Paul Bowles, waarin een verstandelijk gehandicapte vrouw van de verwarring van een treinongeluk profiteert door weg te lopen uit de inrichting waar ze verblijft.

Toen ik het zo'n twintig jaar geleden voor het eerst las, vond ik het een van de intrigerendste verhalen die ik kende, en dat vind ik nu nog steeds. De manier waarop de vrouw erin slaagt weg te blijven uit de kliniek is ongehoord, maar laat ik het verhaal niet bederven door haar truc te verklappen.

Winter in America

Op zoek naar de tekst van de seventies-klassieker Winter in America van Doug Ashdown was mijn tafelgenoot van die maandagavond gestuit op Gil Scott-Heron (The Revolution Will Not Be Televised). Deze Amerikaanse protestzanger en performing poet (rapper avant-la-lettre) maakte in 1974 al een elpee onder dezelfde naam, maar die heeft helemaal niets met het winterse liefdesverdriet van de Australiër te maken.

In dezelfde kroeg waar ik met mijn drinkebroer zat, was ik aan het begin van de avond ook al gestuit op Gil Scott-Heron. Begin deze eeuw zat hij nog in de bak omdat hij niet van de cocaïne af kon blijven, maar nu was hij terug met een nieuwe cd, stond er in het tijdschrift dat ik op de leestafel vond. Van zijn machtige stem was weinig meer over, schreef de recensent, maar gezien de titel beschouwt de zanger zijn plaat zelf als een nieuwe begin: I'm new here.

Toevalstreffer

,,Het zien van uw steden doet pijn aan mijn ogen", stond er vroeger op een elektriciteitskastje bij het Noorderplantsoen in Groningen. In Den Haag schiet mij deze frase nog wel eens te binnen als ik langs de Bezuidenhoutseweg fiets, tussen werk en thuis. Het grindbeton van de bank op de hoek met de Rijnstraat, met bijna in een oogopslag de horror van het Centraal Station. Twee minuten verderop de mokerslag van het SER-gebouw.
Met al die architectonische misdaden tegen de menselijkheid kan Bezuidenhout wel een tweede bombardement gebruiken, denk ik dan wel eens, een precisiebombardement dan, 's nachts, als al die gruwelkabinetten er verlaten bij staan.
In 1980 dacht S. Montag al aan een bombardement toen hij ooggetuige was van slopers die een gat sloegen in de statige Prinsessegracht in Den Haag.
,,Het beste lijkt het me in zo'n geval om er een paar bommenwerpers op af te sturen, die hebben per slot van rekening in Rotterdam destijds ook al veel ruimte voor nieuwe gebouwen veroorzaakt, en dan weet de burgerij tenminste meteen waar ze aan toe is."
(Uit: Zelfvernietiging, Overpeinzing 233 van 8 maart 1980 uit De kronieken van S. Montag, Nederland 1975-2010)